To przełom dla sztuki cyfrowej i dla prawa autorskiego w Polsce.
2 grudnia DESA Unicum wystawiła na aukcji „Pop-art, popkultura, postmodernizm”, cyfrowe dzieło „Dlaczego jest raczej coś niż nic” Pawła Kowalewskiego – ikony polskiej sztuki lat 80. Zainteresowanie licytacją było ogromne a cena dzieła osiągnęła 552.000 zł.
Była to aukcja pierwszego dzieła przypisanego do tokena NFT w Europie środkowo-wschodniej.
Jak tego dokonano, jeśli obraz uległ zniszczeniu w latach 90. XX w.?
W 2021 roku dzieło Pawła Kowalewskiego zostało zamienione na non-fungible token – niewymienialny token. NFT to skuteczne narzędzie ustalania i wykazywania praw własności w przestrzeni aktywów cyfrowych. Pozwala udokumentować prawa autorskie, co jest niezmiernie istotne z uwagi na to, jak szybko można replikować cyfrowe dzieła sztuki. NFT jest „niewymienialne”, ponieważ każde z nich ma inną wartość i jest unikalne.
Kluczowy w tym przełomowym projekcie jest aspekt prawny transakcji. To wyzwanie od strony cywilnoprawnej i prawnoautorskiej podjęły po stronie Tuliplabz (mintera) kancelarie Sokołowski & Partners (pod kierownictwem Mec. Dawida Sokołowskiego) oraz CK-Legal. Prawnicy, dzięki nowatorskiemu podejściu do transakcji, wsparli prekursorów zaistnienia nowej dziedziny sztuki w Polsce.
Z ramienia CK Legal projektem kierowała Ewa Kamińska, która zaproponowała nowy sposób ujęcia transakcji z perspektywy prawnoautorskiej, przystosowując go do europejskiego stanu prawnego. Współpraca obu kancelarii objęła również pozostałe dokumenty transakcyjne i informacyjne dotyczące przedmiotu aukcji.
„Nie da się” w branży nowych technologii nie istnieje – podkreśla Agata Kowalska Partner Zarządzający CK Legal – trzeba mieć dużą wyobraźnię prawną, aby połączyć odpowiednie przepisy z różnych dziedzin i sprawić, aby były kompatybilne z aktualnym projektem technologicznym. Na co dzień współpracujemy ze startupami. W ich projektach prawie wszystko jest innowacyjne. Odwaga to zatem najważniejsza cecha w naszym zespole. Gratuluję Ewie Kamińskiej, która prowadziła projekt.
Mec. Dawid Sokołowski z Sokołowski & Partners wskazuje, że: Wypracowanie właściwej formuły prawnej dla korzystania z cyfrowego dzieła sztuki certyfikowanego tokenem NFT, przy uwzględnieniu nowatorskiego sposobu zabezpieczenia uprawnień nabywcy (pierwotnego oraz każdego kolejnego) w smart contract dedykowanym dla NFT, było szczególnie ciekawym wyzwaniem w pracach nad tym projektem. Opracowana w naszym przypadku koncepcja pozwala przypisać NFT pełną zakodowaną w nim wartość, która czyni go szczególnie atrakcyjnym aktywem dla kolekcjonerów.
Grudniową aukcją NFT DESA Unicum otworzyła świat klasycznej sztuki na możliwości, które daje współczesna technologia. Nie ma problemu aby twórca mógł za pomocą NFT stwierdzić, że cyfrowy obraz jego zdjęcia, jaki sprzedaje, jest pierwszy, autentyczny
i niepowtarzalny.
Atutem NFT jest – niedostępna wcześniej – możliwość potwierdzania praw własności do cyfrowego dzieła sztuki. Zapewnia to nie tylko większą innowacyjność oferty, lecz również jej najwyższą jakość i transparentność w coraz bardziej zdigitalizowanym otoczeniu – mówi Juliusz Windorbski, prezes zarządu DESA S.A.
Twórca obrazu – Paweł Kowalewski tak podsumowuje niezwykłą aukcję: Dzięki technologii blockchain moje zniszczone dzieło przechodzi do wieczności w formie cyfrowej, przez co znajduje się już w kolejnych wymiarach – przekracza naszą rzeczywistość i żyje własnym życiem.
Początki NFT datuje się na 2012 rok, ale dopiero w 2021 roku, temat zyskał na ogromnej popularności. Polska, dzięki przełomowej aukcji, dołącza do krajów, w których odbywają się licytacje NFT.
